ทุกวันนี้มีการให้ความสำคัญกับแรงจูงใจในการทำงานอย่างกว้างขวาง การทำงานอย่างเดียวกันโดยที่มีและไม่มีแรงจูงใจจะทำให้เห็นผลแตกต่างกันอย่างชัดเจน ปัญหาคือแล้วเราจะเพิ่มแรงจูงใจให้กับพนักงานได้อย่างไรล่ะ? แต่ก่อนอื่น ขอเรามาดูปัจจัยสำคัญ 2 ประการที่ส่งเสริมแรงจูงใจ

เมื่อต้องการเพิ่มแรงจูงใจของพนักงาน สิ่งที่มักจะถูกยกขึ้นมาพิจารณาคือเรื่องการปฏิบัติต่อพนักงานและเงื่อนไขแรงงาน เช่น เงินเดือน สวัสดิการ ผลตอบแทนต่าง ๆ ฯลฯ วิธีการเพิ่มแรงจูงใจเหล่านี้จัดอยู่ในกลุ่ม “ปัจจัยภายนอก” อย่างไรก็ตาม สิ่งเหล่านี้ไม่ได้กระตุ้นให้เกิดแรงจูงใจในระยะยาว

ตัวอย่างปัจจัยภายนอกที่มีผลต่อแรงจูงใจ

• เงินเดือน โบนัส
• ตำแหน่ง การขึ้นตำแหน่ง
• เครื่องอำนวยความสะดวก
• สวัสดิการ

และยังมีสิ่งอื่นอีก

ความรู้สึกสนุกกับงานและการมีเป้าหมายเป็นสิ่งสำคัญมากเพื่อจะรักษาระดับของแรงจูงใจเอาไว้ สิ่งเหล่านี้เป็น “ความพึงพอใจในการทำงานที่เกิดจากภายใน” ซึ่งสำคัญมากกว่าปัจจัยภายนอกด้วยซ้ำ และเพื่อจะเพิ่มความพึงพอใจในการทำงานที่เกิดจากภายในนี้ก็จะต้องพิจารณา “ปัจจัยภายใน” ได้แก่ “การตอบสนองต่องาน” ถ้าปัจจัยด้านนี้ดีก็จะกระตุ้นให้พนักงานใช้ความสามารถของตนเองอย่างเต็มที่ และ “มนุษยสัมพันธ์” เช่น การทำงานเป็นทีม นอกจากนี้ เป็นเรื่องสำคัญด้วยที่จะต้องเพิ่ม “ความเข้าใจที่มีต่อบริษัท” โดยปรับปรุงการสื่อสารและเผยแพร่ข้อมูลให้พนักงานทราบอย่างทั่วถึง สิ่งเหล่านี้ช่วยให้พนักงานมีความเข้าใจลึกซึ้งเกี่ยวกับบทบาทหน้าที่ของตัวเองในการทำงานและมี “แรงจูงใจในการทำงาน” สูงขึ้น

ตัวอย่างปัจจัยภายในที่ส่งผลต่อแรงจูงใจ

• มนุษยสัมพันธ์ (หัวหน้า พนักงานในสังกัด เพื่อนร่วมงาน)
• ความเข้าใจบริษัท (ความสำคัญของบริษัท บทบาทในสังคม นโยบาย)
• การตอบสนองต่องาน (ความรู้สึกประสบความสำเร็จ ความพึงพอใจ อิสระในการทำงาน ฯลฯ)

และยังมีสิ่งอื่นอีก

อย่างไหนสำคัญมากกว่า?      ปัจจัยภายใน > ปัจจัยภายนอก

เพื่อจะเพิ่มแรงจูงใจการทำงานของพนักงานได้ต้องจัดการให้ “ปัจจัยภายนอก” และ “ปัจจัยภายใน” อยู่ในระดับที่เหมาะสมกัน จากผลสำรวจของเราที่ทำในญี่ปุ่นและเอเชียมานานหลายปีพบว่าปัจจัยภายในมีส่วนสำคัญมากกว่าปัจจัยภายนอก กล่าวคือ แรงกระตุ้นจากภายใน เช่น ความสุขและเป้าหมายในการทำงาน ส่งผลอย่างมีนัยสำคัญต่อผลงานที่ดี ในขณะที่ปัจจัยภายนอกอย่างเช่น เงิน ไม่สามารถทำให้เกิดผลแบบนั้นได้ ดังนั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญที่ผู้บริหารจะให้ความสนใจพนักงานในด้านนี้และดึงแรงกระตุ้นจากภายในของพวกเขาออกมา อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะมองเห็น “ความรู้สึกนึกคิด” จากภายนอก ถ้าอย่างนั้นเราจะ “เห็น” สิ่งที่อยู่ในใจเหล่านี้ได้อย่างไร? ก่อนอื่นเราต้องเข้าใจความหลากหลายทางความคิดของพนักงานก่อนซึ่งแตกต่างกันไปในแต่ละประเทศและวัฒนธรรม และรับฟังพวกเขาอย่างอดทน จากนั้นก็ต้องถ่อมมากพอที่จะนำเสียงของพวกเขามาผนวกรวมกับการดำเนินงานของบริษัท